De sociale functie van de supermarkt

Marco, jij hebt een supermarkt. Bij uitstek een plek met veel mensen. Hoe signaleer jij eenzaamheid in jouw winkel?
Marco: “We hebben soms klanten die wel 4 tot 8 keer per dag in de winkel komen. Vaak zijn het wat oudere mensen of mensen die in een zorginstelling wonen. Een deel van onze klanten heeft een kleine sociale kring, waardoor ze niet zo gemakkelijk hulp kunnen vragen. Daar kom je soms op een pijnlijke manier achter. Laatst was er bijvoorbeeld een mevrouw met een geblokkeerde pinpas. Ze wist echt niet meer wat ze moest doen. Ze kwam uiteindelijk naar een collega en toen hebben we haar even geholpen."

We zijn een vertrouwde plek in de buurt, met bekende gezichten. Ik hoop dan ook dat buurtbewoners als ze ergens niet uitkomen bij ons aan de bel trekken

We zijn voor buurtbewoners die hier komen winkelen een vertrouwde plek in de buurt, met bekende gezichten. Ik hoop dan ook dat ze als ze ergens niet uitkomen bij ons aan de bel trekken. Ik vind het belangrijk dat mijn personeel een paar minuten tijd maakt om even in gesprek te gaan met klanten. Om ze de ruimte te geven om verhalen aan te horen en zo die sociale functie te hebben in de buurt. Sommige mensen zitten misschien een beetje verlegen om een praatje. Als ze dan hulp vragen, kunnen ze meteen ook even een gesprek aanknopen. Wij zijn dan even hun uitlaatklep.

Op woensdag hebben we altijd een vaste kok op de winkelvloer. Daar kunnen klanten bij komen proeven en inspiratie opdoen voor hun maaltijd thuis. Dat is intussen eigenlijk ook een ontmoetingsplek geworden waar mensen een praatje met elkaar maken. En dat kunnen allerlei soorten mensen zijn, van arm tot rijk. Dat is heel mooi, die diversiteit. Ik hoor namelijk soms van vrienden dat zij eigenlijk nooit in contact komen met mensen met een ander budget dan dat zij zelf hebben. Hier in de supermarkt kom je echt iedereen tegen. Als ik soms verhalen vertel over klanten die in armoede leven, dan valt hun mond echt open: Huh? Gebeurt dit in Nederland?”

Wat was voor jou de reden om je aan te sluiten bij Utrecht Omarmt?
“Laatst ben ik door Noortje Rozema van stichting Oog voor Utrecht geïnterviewd over mijn rol als ondernemer bij het tegengaan van eenzaamheid onder wijkbewoners. Dit deed ze vanuit Utrecht Omarmt en ik ben ook bij een bijeenkomst voor ondernemers geweest die jullie hebben georganiseerd.

Ik werk al sinds mijn 15e in supermarkten, op veel verschillende plekken. Ik ben veel aanwezig in de winkel en in deze wijk, Ondiep, zie ik meer eenzaamheid dan elders. Ik denk dat de problemen hier groter zijn dan op andere plekken waar ik heb gewerkt. En ik vind het belangrijk dat we zo goed mogelijk proberen om daar iets tegen te doen. Door in gesprek te gaan, dus.

Soms zie je ook dat mensen fysiek steeds harder achteruit gaan. Daarom hebben we ook een bezorgservice. De orders worden op de winkelvloer verzameld en dan brengen we de boodschappen met een elektrische bakfiets naar mensen toe. We vragen hier wel een kleine bijdrage voor, maar we verdienen er niets aan. Soms vragen mensen dan ook nog of we het even naar binnen brengen en in het goede kastje zetten, zeker als iemand slecht ter been is. Dan doen we dan natuurlijk. Op dat soort momenten merk je vaak ook wel of iemand zich eenzaam voelt.

De bezorgers zijn vaste, bekende gezichten voor onze klanten. Ze bouwen wel echt een band op met elkaar. Soms overlijdt er een klant. Dan brengt de familie ons daar eigenlijk altijd van op de hoogte. En dan krijgen we vaak een kaartje als bedankje voor de goede zorgen. Dat is wel het mooiste compliment dat we kunnen krijgen.”

Werk je al samen met andere partijen uit de buurt?
“We hebben wel contact met de buurthuizen, zoals De Speler en Buurthuis Zuilen, en met scholen in de buurt. Ik zoek nog wel naar meer lokale samenwerkingen, bijvoorbeeld met ondernemers en organisaties aan de Amsterdamsestraatweg of Ondiep, Pijlsweerd, Zuilen en de Cartesiusdriehoek. En ook met andere winkels met een buurtfunctie of welzijnspartijen. Dan kunnen we samen optrekken. De Weggeefwinkel haalt bijvoorbeeld elke dag met een grote bakfiets de producten met de datum van vandaag op, zodat we die niet hoeven weg te gooien. Dat geldt ook voor de bloemen, waarbij we niet meer de 7-dagen-versgarantie kunnen geven. Ook met de feestdagen houden we soms wat over. Dan is het fijn dat we daar andere mensen blij mee kunnen maken."

"Er is ook al een samenwerking tussen PLUS en Stichting Thuisgekookt. De landelijke aftrap daarvan was bij ons in de winkel. Met deze samenwerking geven we Thuisgekookt een extra podium. Als hun naamsbekendheid groter wordt, kunnen meer mensen zich aanmelden als thuiskok of als maaltijdontvanger. En we hebben laatst drie maanden lang een statiegeldactie gedaan. Met de opbrengst kan Stichting Thuisgekookt nog meer matches maken tussen maaltijdontvangers en thuiskoks en het geld wordt gebruikt voor maaltijdontvangers die de maaltijden niet kunnen betalen." 

"Wat ook mooi was, was het kerstdiner dat we samen met FC Utrecht georganiseerd hebben voor de thuiskoks en maaltijdontvangers van Thuisgekookt en voor anderen die een steuntje in de rug konden gebruiken. Ik mocht hier 20 klanten mee naartoe nemen. Zo hebben we heel veel mensen een heerlijke avond kunnen bieden. Dat doet mij zelf dan ook weer goed."

Bekijk hieronder een filmpje over het diner: