Ontmoeting ook bij woningcorporatie belangrijke sleutel bij tegengaan van eenzaamheid

Yvette, vanuit het perspectief van woningcorporaties, wat zou je advies zijn om een start te kunnen maken met het verminderen van eenzaamheid?
Yvette: “Eenzaamheid is geen onderwerp waar mensen gemakkelijk over praten. Er is vaak sprake van schaamte of ontkenning. Als woningcorporaties het onderwerp bespreekbaar maken, zullen mensen meer open staan voor hulp of oplossingen. Als Woonin helpen we bijvoorbeeld door activiteiten met en voor bewoners te organiseren. Als je elkaar ontmoet en met elkaar in gesprek gaat, wordt ook de drempel lager om het met elkaar te hebben over eenzaamheid. We geven informatie over het voorkómen van eenzaamheid, over de oorzaken en over welke ‘oplossingen’ en verwijzingen er zijn. Dat geeft mensen het gevoel dat zij niet de enige zijn die eenzaam zijn. En ze zien dat er veel manieren zijn om daar iets aan te doen. Op de langere termijn draagt dat bij aan het normaliseren van eenzaamheid.”

Hebben jullie ook 1-op-1 contact met jullie huurders?
Yvette: “Zeker, we hebben veel medewerkers die direct contact hebben met huurders, zoals woonconsulenten, projectconsulenten, buurtbeheerders, onderhoudsmedewerkers en medewerkers van het klantcontactcentrum. Zij kunnen signaleren dat iemand misschien eenzaam is. Zij kunnen daarover in gesprek gaan met de huurder en ze (met hun instemming) verwijzen of welzijnswerk inschakelen.”

Wat kunnen woningcorporaties nog meer doen?
Yvette: “Hoe een gebouw en de omgeving ervan eruitziet, en hoe het is ingericht, kan echt helpen om eenzaamheid te voorkómen of tegen te gaan. Het begint natuurlijk altijd bij de bewoners zelf, maar het gebouw kan hier wel een belangrijke rol in spelen."

"Je kunt een gebouw zo ontwerpen, dat bewoners er gemakkelijk toevallige ontmoetingen kunnen hebben. En je kunt een ruimte aanbieden voor georganiseerde activiteiten. Zorg bijvoorbeeld voor een bankje bij de brievenbussen, een extra stukje buitenruimte aan de galerij of een gemeenschappelijke binnentuin. Dat zijn plekken die ruimte bieden voor een praatje of om even te blijven zitten. Als mensen elkaar vaker zien en spreken, ontstaat begrip, wat weer kan leiden tot meer ‘omzien naar elkaar’, elkaar meer helpen, bijvoorbeeld met de boodschappen, een pannetje soep bij ziekte of hulp bij het tillen van een nieuwe kast. Het via de gebouwde omgeving stimuleren van ontmoeting en contact kan mensen helpen om sterke sociale netwerken te vormen in hun directe omgeving. Daarmee neemt het risico op eenzaamheid af.”

Wat doet Woonin zelf in de praktijk?
Yvette: “Woonin heeft zichzelf tot doel gesteld om te werken aan betere buurten waar mensen zich thuis voelen. Sterke woongemeenschappen vormen de basis voor een leefbare wijk. Bij elk nieuwbouwprojectproject maken we een verhaal. We ontwikkelen een woonconcept waarbij we inspelen op de doelgroepen en op de specifieke locatie. We zorgen er bewust voor dat onderling contact tussen buren gemakkelijk kan ontstaan. Zo zorgen we voor gemeenschapszin. Dat is een voorwaarde om mensen prettig en veilig te laten wonen op een leefbare plek. We hebben dat teruggezien in de evaluaties van woonconcepten die er al een tijdje zijn. En we zien het in een project als LIVIN - Woonin, waar het sociale contact in het ene gebouwdeel, met een meer open ontwerp, intensiever is dan in het andere gebouwdeel waar minder ruimte is voor het maken van een praatje."

"Het stimuleren van ontmoeting in en rond onze woongebouwen vraagt iets extra’s van ons, en natuurlijk van de architecten met wie we werken. Er is geen blauwdruk voor het ontwerpen van ontmoeting, maar de architecten onderkennen het grote belang van contact en ontmoeting absoluut. Je ziet dan ook steeds meer inspirerende voorbeelden van gebouwen en woonomgevingen waaruit blijkt dat ruimte voor ontmoeting het verschil maakt voor mensen. Ook in de woonconcepten die we zelf hebben gerealiseerd en geëvalueerd, zien we dat ontmoeting tussen buren een cruciaal onderdeel is van een fijne buurt."

Mooi dat het zo werkt. Wat doen jullie met oudere gebouwen met hun eigen inrichting?
Yvette: “Woonin probeert ook in de bestaande wooncomplexen oog te hebben voor contact en ontmoeting. We hebben bijvoorbeeld samen met de gemeente Utrecht en corporatie Portaal in de tienhoogflat aan de Ankaradreef een buurtkamer gecreëerd. Deze buurtkamer wordt gebruikt door professionals van verschillende organisaties, zoals JoU (Jongerenwerk Utrecht, Dock (welzijnswerk) en Taal doet Meer. Maar het is vooral een plek voor initiatieven van bewoners in de buurt. De buurtbeheerder ondersteunt deze initiatieven. Door samen te komen, bewoners uit te nodigen om mee te denken over de leefbaarheid in en rond hun wooncomplexen en door samen te koken en te eten, ontstaat er meer onderlinge betrokkenheid en samenhang. Bewoners kijken daardoor echt meer om naar elkaar en naar hun woonomgeving.

Uiteindelijk valt of staat elk concept dat je bedenkt bij betrokkenheid en eigenaarschap onder bewoners. We zoeken als Woonin altijd de balans tussen het creëren van een fijn gebouw en omgeving waar ontmoeting centraal staat, en het ruimte bieden aan bewoners om hier zelf invulling aan te geven.”

Contact en ontmoeting in en rond een woongebouw:

• bevordert het welzijn van bewoners;
• zorgt voor meer (gevoel van) veiligheid;
• bevordert de zelfredzaamheid en vermindert de noodzaak voor professionele hulp;
• vermindert eenzaamheid;
• bevordert verdraagzaamheid onder bewoners;
• vergemakkelijkt het beheer.

Tips en vragen

Woonin werkt graag samen met bewoners en betrokken organisaties aan betere buurten. Woonin ontvangt ook graag jouw tips, vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit interview. Je kunt hiervoor contact opnemen met Yvette Bottenberg via ybottenberg@woonin.nl.

Leestip

In opdracht van Platform 31 heeft ZIJDEKWARTIER ARCHITECTEN BV hun kennis over Ontwerpen voor Ontmoeten gebundeld in een digitale publicatie. Hier kan je meer lezen hoe er tijdens het ontwerpen van gebouwen en de openbare ruimte contact on ontmoeting bevorderd kan worden. Woonin legt het ontwerp en de ontwikkeling van hun projecten ook de link met deze publicatie.